ΠΕΛΜΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2023 🌟 Ανακάλυψε Μοναδικά σχέδια στις καλύτερες τιμές!

Το παρακάτω άρθρο γράφτηκε στις 25 Σεπτεμβρίου του 2012 από τον συνταγματολόγο κο Χρυσόγονο (μάλλον υποψήφιο με τον ΣΥΡΙΖΑ) στο aixmi.gr, του οποίου οι απόψεις δεν έχουν αλλάξει μετά τα τελευταία γεγονότα.

Γράφει: Κώστας Χρυσόγονος

Τον τελευταίο καιρό κυκλοφορούν, με διάφορους τρόπους, σκέψεις για απαγόρευση της «Χρυσής Αυγής» με νόμο ή με δικαστική απόφαση. Το κύριο ζήτημα που τίθεται, βέβαια, είναι κατά πόσο στην ελληνική έννομη τάξη υπάρχουν περιθώρια για διάλυση κόμματος.

Το ισχύον Σύνταγμα δεν προβλέπει καμία διαδικασία απαγόρευσης «αντιδημοκρατικών» κομμάτων, σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά συνταγματικά κείμενα (π.χ. τον γερμανικό Θεμελιώδη Νόμο, άρθρο 21 παρ. 2). Τέτοια απαγόρευση δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί ούτε με κοινό νόμο, είτε σε βάρος συγκεκριμένου κόμματος (όπως είχε συμβεί στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου με το ΚΚΕ, α.ν. 509/1947) είτε γενικότερα με την καθιέρωση διαδικασίας για δικαστική απαγόρευση ενός οποιουδήποτε κόμματος, εφόσον διαπιστωθεί πως οι αρχές και/ή η πρακτική του αντιστρατεύονται τις βάσεις του πολιτεύματος.

Πρέπει, εξάλλου, να επισημανθεί ότι η πραγματική ελευθερία είναι η «ελευθερία εκείνου που σκέφτεται διαφορετικά» (Rosa Luxemburg) και εκεί εντοπίζεται διαφορά μεταξύ ενός δημοκρατικού Πολιτεύματος και ενός δικτατορικού καθεστώτος, αφού προφανώς και οι δικτατορίες δε φιμώνουν τους ομοϊδεάτες τους, αλλά όσους διαφωνούν μαζί τους.

Το άρθρο 29 παρ. 1 του Συντάγματος ορίζει ότι «Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού Πολιτεύματος. Πολίτες που δεν απέκτησαν ακόμη το δικαίωμα να εκλέγουν, μπορούν να συμμετέχουν στα τμήματα νέων των κομμάτων».

Όπως επισήμανε σε ανύποπτο χρόνο ο Δημήτρης Τσάτσος (Συνταγματικό Δίκαιο, τόμ. Β’, 1993, σ.83), «ο συνταγματικός νομοθέτης, έχοντας επίγνωση της εγγενούς ρευστότητας των ρητρών περί υποχρέωσης εξυπηρέτησης ή στήριξης της ελεύθερης λειτουργίας του δημοκρατικού Πολιτεύματος, μόνο κατ’ εξαίρεση τις συνόδευσε με κυρώσεις». Τέτοια εξαίρεση συνιστά π.χ. το άρθρο 14 παρ. 3 του Συντάγματος, το οποίο επιτρέπει την κατάσχεση εντύπου για δημοσίευμα που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του Πολιτεύματος, ενώ αντίθετα κυρώσεις δεν προβλέπονται στο άρθρο 29 παρ. 1. Σε εναρμόνιση προς το Σύνταγμα το άρθρο 29 ν. 3023/2002 απαιτεί απλώς το περιεχόμενο της ιδρυτικής δήλωσης κόμματος (που απευθύνεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου) να επαναλαμβάνει τη φρασεολογία του άρθρου 29 παρ. 1 Συντ.

Σημειωτέον ότι το άρθρο 29 παρ. 1 κάνει λόγο και για την «οργάνωση» των κομμάτων, δηλαδή επιτάσσει τον σεβασμό στην εσωκομματική δημοκρατία. Αν, όμως, ο μη-σεβασμός της τελευταίας αποτελούσε επαρκή δικαιολογητικό λόγο για την απαγόρευση του «παραβατικού» κόμματος, τότε και πολλά άλλα ελληνικά πολιτικά κόμματα θα έπρεπε να απαγορευθούν, αφού παραβιάζουν κατά συρροή τις δημοκρατικές διαδικασίες που εξαγγέλονται στα καταστατικά τους και στην πράξη όλες οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται προσωπικά από τους αρχηγούς τους.

Το ζητούμενο, συνεπώς, δεν είναι η απαγόρευση της «Χρυσής Αυγής», η οποία θα ήταν άλλωστε ατελέσφορη, αφού στη θέση της θα αναφυόταν άλλο νεοναζιστικό κόμμα με διαφορετική ονομασία. Το ζητούμενο είναι να αρθούν τα αίτια της ενίσχυσής της στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων.

Τα αίτια αυτά ανάγονται, κυρίως, στο ότι το κράτος σε πολλούς τομείς αρχίζει να παραλύει, ως «παράπλευρη απώλεια» των μνημονιακών πολιτικών που ακολουθούνται καθ’ υπαγόρευση των ξένων δανειστών.

Η «Χρυσή Αυγή», λειτουργώντας όχι μόνο ως πολιτικό κόμμα αλλά και ως παρακρατική οργάνωση, έρχεται να υποκαταστήσει, έστω και για λόγους (αυτο)διαφήμισης, το απόν κράτος. Αν το τελευταίο καταφέρει να (επανα)λειτουργήσει στα πλαίσια της νομιμότητας, μέσα στην έννοια της οποίας περιλαμβάνεται ασφαλώς και ο καταλογισμός των ποινικών ευθυνών σε «χρυσαυγίτες» ή άλλους που διαπράττουν αντιποίηση αρχής (άρθρο 175 του Ποινικού Κώδικα), σωματικές βλάβες (άρθρα 308 και επόμενα του Ποινικού Κώδικα), παράνομη βία (άρθρο 330 του Ποινικού Κώδικα) κλπ., τότε ο νεοναζισμός θα ξεφουσκώσει με την ίδια ταχύτητα που φουσκώνει σήμερα. Διαφορετικά, η ενίσχυσή του θα συνεχισθεί απτόητη από απαγορεύσεις.

*Ο Κώστας Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης