ΠΕΛΜΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2023 🌟 Ανακάλυψε Μοναδικά σχέδια στις καλύτερες τιμές!

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ "ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ" ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ.

Με αφορμή τα πρόσφατα έργα του ΜΕΤΡΟ στην περιοχή του σταθμού Βενιζέλου, η ανασκαφική σκαπάνη της 9ης ΕΒΑ έφερε στο φως σημαντικό τμήμα, μήκους 76 μέτρων, της Μέσης Οδού, της κύριας οδικής αρτηρίας της Θεσσαλονίκης κατά τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους. Ο δρόμος αυτός, ο οποίος ακολουθεί τη χάραξη της σύγχρονης Εγνατίας, είχε κατεύθυνση Α – Δ και ένωνε τις δυο σημαντικές πύλες των τειχών της πόλης. Επιπλέον, αποκαλύφθηκε η διασταύρωσή του με κάθετο δρόμο ο οποίος ακολουθεί τη χάραξη της σύγχρονης οδού Βενιζέλου και ο οποίος ένωνε την άνω πόλη με το λιμάνι. Το σταυροδρόμι ορίζεται από στωικά οικοδομήματα, κατάλοιπα των οποίων έχουν διασωθεί, ενώ οι δρόμοι στο τμήμα που διασταυρώνονται είναι στρωμένοι με μαρμάρινες πλάκες, δείγμα της πολυτέλειας του συνόλου. Σε μικρή απόσταση από τη διασταύρωση αποκαλύφθηκε πλατεία η οποία ήταν επίσης στρωμένη με μαρμάρινες πλάκες, άλλη μια ένδειξη για τη λαμπρότητα της κατασκευής. Το μήκος της πλατείας μέσα στο σκάμμα φτάνει τα 34 μέτρα. Τέτοιου είδους αστικοί σχηματισμοί, οι οποίοι σπανίζουν, αποδεικνύουν την αίγλη και το κύρος που είχε η Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων. Η σπουδαιότητα του ευρήματος είναι καταφανής και αναντίρρητη.

Ωστόσο, το ΚΑΣ σε πρόσφατη συνεδρίασή του γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της αποξήλωσης του δρόμου και της μεταφοράς του στα δυτικά της πόλης, στο πρώην στρατόπεδο "Παύλος Μελάς". Λίγο αργότερα ακολούθησε και η σχετική υπουργική απόφαση, δίχως να έχει προηγηθεί αυτοψία στο χώρο της ανασκαφής.

Εμείς ως μεταπτυχιακοί φοιτητές του Διατμηματικού Προγράμματος "Προστασίας, Συντήρησης και Αποκατάστασης Μνημείων Πολιτισμού" της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., τασσόμαστε κατά της αποξήλωσης του μνημείου και σκοπεύουμε να λάβουμε ενεργό δράση προκειμένου να αποφευχθεί μια τέτοια ενέργεια. Θεωρούμε καταρχήν απαράδεκτο το γεγονός ότι στην αρχική μελέτη του έργου δεν λήφθηκε υπόψη η σοβαρή πιθανότητα που υπήρχε να αποκαλυφθούν σπουδαία μνημεία και δεν υπήρξε κανενός είδους μέριμνα για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου ζητήματος. Η σπουδαιότητα του εν λόγω ευρήματος και η εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησής του υπαγορεύουν αναμφίβολα τη διάσωση και ανάδειξή του κατά χώραν, καθώς η αποκάλυψη της βυζαντινής οδικής αρτηρίας κάτω από το σύγχρονο δρόμο πιστοποιεί την ιστορική συνέχεια της πόλης.

Σύμφωνα με τις αρχές αποκατάστασης των αρχιτεκτονικών μνημείων της θεωρίας του C. Brandi, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι "η χωρητικότητα του ίδιου του μνημείου συνυπάρχει με τον χώρο-περιβάλλον στον οποίο αυτό κτίστηκε", που οδηγεί στην παραδοχή ότι "το μνημείο ως εξωτερικό δεν μπορεί να μετακινηθεί από την ιστορική τοποθεσία στην οποία πραγματοποιήθηκε". Συνεπώς, η διάλυση και επανασύνθεση ενός μνημείου σε διαφορετικό τόπο από αυτόν που πραγματοποιήθηκε, είναι αθέμιτη. Με τον τρόπο αυτό το μνημείο υποβιβάζεται σε πλαστό.

Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και οι διεθνείς συμβάσεις πολιτιστικής κληρονομιάς που ακολούθησαν τη θεωρία του C. Brandi. Σύμφωνα με αυτές, το πολεοδομικό σύνολο που αποκαλύφθηκε στην οδό Βενιζέλου είναι "αμετακίνητο". Συγκεκριμένα, στο άρθρο 6 του χάρτη της Βενετίας αναφέρεται ρητά ότι "Η διατήρηση ενός μνημείου συνεπάγεται τη διατήρηση των συνθηκών του περιβάλλοντός του". Το μνημείο από τη στιγμή που απομακρύνεται από τη θέση του, παύει να έχει την αξία του, καθώς η διάσωσή του νοείται μόνο κατά χώραν.

Κατά συνέπεια, θεωρούμε απαράδεκτη τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και την απόφαση της Γ.Γ. Πολιτισμού για αποξήλωση του μνημείου και τονίζουμε ότι οι ως ανωτέρω αναφερθείσες αποφάσεις λήφθηκαν χωρίς να έχει προηγηθεί αυτοψία στο χώρο της ανασκαφής. Η καθοριστική σημασία της αυτοψίας έγκειται στο γεγονός ότι τα ίδια τα μνημεία με τη λαμπρότητα τους και την εξαιρετικά καλή κατάστα¨ση διατήρησής τους υπαγορεύουν την μη μετακίνησή τους. Όποιος δει το σπουδαίο αυτό πολεοδομικό σύνολο από κοντά δεν μπορεί παρά να αποφανθεί χωρίς δεύτερη σκέψη ότι οι αρχαιότητες αυτές πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους.

Θεωρούμε πως η λύση της μετακίνησης για λόγους διάσωσης είναι μια λύση υποκριτική και πως το αισθητικό αποτέλεσμα που θα προκύψει από μια τέτοια ενέργεια είναι αμφίβολο. Επιπλέον, το κόστος της μεταφοράς του μνημείου θα είναι εξίσου υπέρογκο. Πρέπει επιτέλους να δοθεί ένα τέλος στο δίλημμα "Μετρό ή Αρχαία" που προβάλλεται από την ανάδοχο εταιρεία, καθώς δεν πρόκειται για δυο ασύμβατα δεδομένα. Με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορεί και το έργο να ολοκληρωθεί και να παραμείνουν τα ευρήματα κατά χώραν, εκεί όπου παρέμειναν για τόσους αιώνες, ως σύμβολο πολιτιστικής κληρονομιάς, ως απόδειξη της λαμπρότητας που απολάμβανε η πόλη μας ανά τους αιώνες και την οποία θα έχουν έτσι την ευκαιρία να την θαυμάσουν όχι μόνο οι Θεσσαλονικείς αλλά και ολόκληρος ο κόσμος. Ας μην ξεχνάμε πως ένα τέτοιο σπανιότατο εύρημα, θα αποτελέσει πόλο έλξης εκατομμυρίων επισκεπτών από όλο τον κόσμο.

Οι πόλεις αποκτούν ουσία μόνο όταν ενσωματώνουν στον σύγχρονο ιστό τους τα αρχαία μνημεία. Ας δώσουμε στην πόλη μας την ουσία που της αξίζει. Το τμήμα μας συντάσσεται με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να μην δεχτεί τη μετακίνηση των αρχαίων και προτίθεται να λάβει μέρος, με όλες του τις δυνάμεις, στην προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικής τεχνικής λύσης που ξεκίνησε ήδη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Άλλωστε πιστεύουμε, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι άλυτα τεχνικά προβλήματα δεν υπάρχουν.