ΠΕΛΜΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2023 🌟 Ανακάλυψε Μοναδικά σχέδια στις καλύτερες τιμές!

Του Δρ. Χαράλ. Γκούβα

Φωτογραφίκο υλικό

Η Ιδρυση του Ναού του Αγίου Χαραλάμπους στην Πρέβεζα, φέρεται να έγινε το έτος 1715 και η αποπεράτωσή του το έτος 1717. Το παράξενο είναι, ότι αυτή την περίοδο η Πρέβεζα ήταν υπό Οθωμανική κατοχή (Α Οθωμανική Περίοδος) ενώ το έτος 1718 αρχίζει η Ενετική Περίοδος (Ενετοκρατία 1718-1798). Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Χαραλάμπους μάλλον κτίστηκε επάνω στη θέση παλαιότερου ναού και η ανέγερσή του κράτησε δύο χρόνια. Είναι κτισμένος στον τύπο της μονόχωρης βασιλικής, στην ανατολική εξωτερική πλευρά της οποίας έχει εντοιχιστεί μεταγενέστερα ένα τμήμα ρωμαϊκής σαρκοφάγου με ανθοπλοκάμους από την Αρχαία Νικόπολη, ως υποδοχέας ύδατος κρήνης και εξακολουθεί να υπάρχει.

Στη νοτιοανατολική γωνία της εκκλησίας έχει επίσης προσαρτηθεί νεότερο, πυργόμορφο κωδωνοστάσιο και φυσικά δίπλα στό ναό κτίστηκε αργότερα το Ενετικό ρολόϊ – πύργος (1752 μΧ). Αλλεπάλληλες επεμβάσεις έχουν αλλοιώσει τη μορφή του μνημείου. Δυστυχώς ο Ναός είναι περικυκλωμένος σήμερα από διάφορα κτίσματα και δεν αναδεικνύεται αισθητικά (νοτίως το κτίριο «Τζάμος», βορείως ένας φούρνος, κλπ).

Το Τέμπλο και εικόνες του τέμπλου του Αγίου Χαραλάμπους: Πολύ αργότερα, το έτος 1827 μΧ κατά την Ελλαδική επαναστατική περίοδο κατασκευάσθηκαν:

• Το σκαλιστό επιχρυσωμένο τέμπλο του ιερού, από ξύλο καρυδιάς (χρονολογείται περίπου στο 1827 μΧ)
• Ο σκαλιστός επιχρυσωμένος άμβωνας επάνω σε κορινθιακό κίονα (χρονολογείται περίπου στο 1827 μΧ)
• Ο σκαλιστός δεσποτικός θρόνος (χρονολογείται περίπου στο 1827 μΧ)
• Οι εικόνες του τέμπλου είναι φιλοτεχνημένοι από τον Αναστάσιο Ρίζο (χρονολογείται στο έτος 1793 μΧ). 
• Η σκαλιστή εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους στό τέμπλο, είναι του Βασιλείου Αρκουλή (χρονολογείται στο έτος 1804 μΧ).
• Πάνω από το ξυλόγλυπτο τέμπλο υπάρχει μια τεράστια αγιογραφία - πίνακας ζωγραφικής σε ξύλο (ξυλογραφία) με μέγεθος 6m Χ 1 m και τίτλο «Αγιος Κύριος Σαβαώθ» της οποίας αγνοείται ο καλλιτέχνης.  Χρονολογείται στο έτος 1929 μΧ.

Ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού είναι κάτι το απίστευτο και μη ευρέως γνωστό. Οι καταπληκτικοί ζωγραφικοί πίνακες του Λευκαδίτη ζωγράφου Σπυρίδωνα Γαζή (1835-1920), είναι ελαιογραφίες επτανησιακής σχολής και διασώζονται μέχρι σήμερα άριστα. Η συλλογή αποτελείται από 3 μεγάλους και 5 μικρούς πίνακες –ελαιογραφίες. Οι μεγάλοι πίνακες βρίσκονται κάθετοι έμπροσθεν του υπερώου σε παραβολική τοποθέτηση, και είναι:

• Η Σφαγή των Νηπίων από στρατιώτες του Ηρώδη (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Ο λιθοβολισμός του Αγίου Στεφάνου (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Ο αποκεφαλισμός του Ιωάννη του Βαπτιστή (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).

Οι μικρότερες ελαιογραφίες  καλύπτουν τους πλάγιους τοίχους και την ξύλινη οροφή. Τα θέματα είναι:

• Η συνάντηση του Ιησού με τους Ραβίνους στο Ναό (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Ο Ιησούς μεταφέρει το Σταυρό προς τον Γολγοθά (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Η Αποκαθήλωση (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Ο Πέτρος (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).
• Ο Παύλος (χρονολογείται στό έτος 1884 μΧ, και πλησίον).

Πρόκειται για καταπληκτικά έργα θρησκευτικής ζωγραφικής, στην ίδια τεχνοτροπία μεγάλων ευρωπαίων καλλιτεχνών. Το εμπορικό κόστος των ελαιογραφιών του Λευκαδίτη ζωγράφου Σπυρίδωνος Γαζή, κατά τη γνώμη του Χαράλαμπου Γκούβα, διευθυντή του ιδρύματος «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας» ανέρχεται σε ποσό άνω από 10.000.000 Euro!!! Η συντήρηση των έργων Τέχνης είναι δυστυχώς ανύπαρκτη (είναι σκασμένοι, μαυρισμένοι από την κάπνα και την παραφίνη των κεριών), και από απόψεως φύλαξης, τα μέτρα είναι δυστυχώς επισφαλή. Το ταχύτερο δυνατό, όλες οι εικόνες πρέπει να αποκαθηλωθούν για συντήρηση και για ψηφιακή φωτογράφιση. Ψηφιακά αντίγραφα σε καμβά, θα πρέπει να μπούν στη θέση τους και τα πρωτότυπα να εκτεθούν σε ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας στο Αρχαιολογικό και Βυζαντινό Μουσείο Νικόπολης. Εκεί που είναι τώρα, δεν τα βλάπει κανείς, εκτός από εξειδικευμένα μάτια.

Βιβλιογραφία:

Τσώλης Μιχάλης: «Η σφαγή των νηπίων» του Λευκαδίτη ζωγράφου Σπυρίδωνα Γαζή, εκδόσεις Νόηση,  Αθήνα, 2005.

Λάζαρος Συνέσιος: Σημειώσεις Ιστορίας της Πρέβεζας, 2009.

Χαράλαμπος Γκούβας: «Φωτογραφική απεικόνιση εικονογράφησης του Αγίου Χαραλάμπους Πρέβεζας», και ψηφιακή επεξεργασία, έτος 2008, 2009, 2010.

Δημήτριος Ντούσκος, Ιερέας Αγ. Χαραλάμπους: «Οι πίνακες ζωγραφικής του Σπύρου Γαζή», Συνέντευξη στον Χ. Γκούβα, 2008.

Χαράλαμπος Γκούβας: «Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας», εκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7