Περιβαλλοντική Εταιρία Πρέβεζας για τον όρμο ΄΄Βαθύ''

Καταχωρήθηκε: 22:51:45 - 18-4-2012

Πρόκειται για έναν όρμο εντός του Αμβρακικού, πολύ κοντά στο στόμιό του. Είναι ένα σπάνιας αισθητικής αξίας ιστορικό μέρος, ένα πολύτιμο βιβάρι, ένας υγροβιότοπος και ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, πολύ κοντά, πρακτικά εντός της πόλης της Πρέβεζας. Αποτελεί τον αποδέκτη των νερών στράγγισης μιας ολόκληρης περιοχής, της Ταράνας, κύρια μέσω δύο ρεμάτων που καταλήγουν σε αυτή (Σχ. 1, 2).
Είναι οικότοπος προτεραιότητας (παράκτιες λιμνοθάλασσες 1150*) βάσει της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43. Εμφανίζεται στη ζώνη περιβαλλοντικού ελέγχου της Κ.Υ.Α. προστασίας του Αμβρακικού (11989/2008, ΦΕΚ Δ΄123/2008), εντός της οποίας οι περιορισμοί είναι ελάχιστοι, κατά τη γνώμη του φορέα μας προσχηματικοί και δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες προστασίας της λιμνοθάλασσας. Μετά δε τη νέα Κ.Υ.Α. (Αρ. 1958/13-1-2012, ΦΕΚ Β΄21/2012) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και Υποκατηγορίες κλπ» η υπαγωγή της στη ζώνη αυτή δεν έχει να προσφέρει τίποτα. Αντίστοιχοι μικροί νησιωτικοί υγρότοποι, προστατεύονται με μεμονωμένα Π.Δ. ή Κ.Υ.Α.
Αφενός η Ταράνα και η γύρω περιοχή, με πράξεις και παραλείψεις, από αγροτική περιοχή, που καλυπτόταν με βλάστηση και υποστήριζε κάποιες οικολογικές λειτουργίες, έγινε το Ελντοράντο επιχειρηματιών, προσφέροντας οικιστική εκτόνωση προς την ύπαιθρο, ταυτόχρονα με την υποβάθμιση της πόλης και την οριστική έλευση «ασφυξίας» σε αυτή. Αφετέρου, ο υγρότοπος μαζί με το βιβάρι, παρέμειναν εκτός σχεδιασμού προστασίας (πλην κάποιων ισχνών διατάξεων του Γ.Π.Σ. της Πρέβεζας), εκτός ενδιαφέροντος, να δέχονται τις επιπτώσεις αυτής της ασχεδίαστης, βουλιμικής και αισθητικά απαράδεκτης «εξόδου» του κατακτητικού – καταναλωτικού τύπου νεοέλληνα προς την ύπαιθρο! Οι επιπτώσεις αυτές είναι:
   Τα μπάζα και τα σκουπίδια (Εικ. 1, 2, 9, 10, 11, 12, 13) που πνίγουν τον υγρότοπο.
   Τα χώματα που παρασέρνει το νερό (εδαφική διάβρωση) εξ αιτίας του απογυμνωμένου και κατασκαμμένου εδάφους ανάντη (οικισμοί, δρόμοι, οικίες κλπ) (Εικ. 5, 6).
   Οι επιπτώσεις των δρόμων που ανοίχτηκαν. Η ρύπανση από τα φυτοφάρμακα, λιπάσματα και βοθρολύματα (μέσω της διάβρωσης του εδάφους, υπόγειων και επιφανειακών νερών που καταλήγουν στο Βαθύ).
   Η ρύπανση μέσω ζωικών αποβλήτων!
   Η ρύπανση μέσω των ομβρίων υδάτων, των αστικών πλέον περιοχών που απορρέουν στη λιμνοθάλασσα μέσω των χαντακιών και ρεμάτων, (Εικ. 7, 8).
   Η καταστροφή του υγρότοπου που αγκαλιάζει τη λιμνοθάλασσα και αποτελούσε κάποτε αναπόσπαστο κομμάτι του οικοσυστήματος και ο χωρισμός του από αυτή.
   Η προβληματική υδραυλική επικοινωνία του όρμου με α) τα υδατορέματα που το τροφοδοτούσαν μέσω του υγροτόπου και β) τη θάλασσα μέσω των διόδων που υπάρχουν (μπούκες) στη Νότια πλευρά (δρόμος Πρέβεζα – Μαργαρώνα).
   Η ραγδαία αισθητική υποβάθμιση με την εκχέρσωση, την εκτός σχεδίου δόμηση χωρίς μορφολογικούς κανόνες κτιρίων και την εξαφάνιση της ενετικής ελιάς, των τεράστιων αυτών ιστορικών δένδρων.
Το Βαθύ, έχει υποστεί δύο βίαιες, χωρίς τον απαραίτητο σχεδιασμό, μείζονες παρεμβάσεις στο παρελθόν, που άλλαξαν τη φυσιογνωμία του και τροποποίησαν βασικές φυσικές και οικολογικές λειτουργίες του.
   Η πρώτη ήταν η ένωση της Πρέβεζας με τη Μαργαρώνα μέσω του σημερινού δρόμου (παλιότερα η διέλευση γινόταν με βάρκες), αφήνοντας μόνο δύο μικρές «μπούκες».
   Η δεύτερη ήταν ο περιμετρικός δρόμος που έκοψε τον υγρότοπο στα δύο, σε πολύ κρίσιμα υδρολογικά σημεία (Εικ. 3) όπου φυσικά κάποιες φορές πλημμύριζε. Πρόσφατα, η περιοχή είχε την ατυχία να υποστεί ένα ακόμη πλήγμα, μια απαράδεκτη περιβαλλοντικά, αισθητικά και αμφίβολης νομιμότητας παρέμβαση, με την ανύψωση και διαπλάτυνση του δρόμου («γέφυρας»), η κατασκευή του οποίου οριστικά πλέον διέσπασε τον υγρότοπο, δημιουργώντας ένα έλος (Εικ. 4). Η παρέμβαση αυτή κατά τη γνώμη του φορέα μας, ήταν άλλο ένα έργο στην πόλη μας, που ανήγαγε σε δημόσιο, το συμφέρον μερικών ψηφοφόρων.
Η ξηρά στο Βαθύ φέρει σημαντικό υδρογραφικό δίκτυο, που τροφοδοτεί τον Αμβρακικό μέσω του βιβαριού. Το δίκτυο αυτό, ζωτικής σημασίας για τη ζωή του βιβαριού και του κόλπου, έχει υποστεί σημαντική αλλοίωση εξαιτίας των ανθρώπινων επεμβάσεων (δρόμοι, οικοδομές, μπαζώματα κλπ). Αυτό, σε συνδυασμό με το πλήθος των γεωτρήσεων, στερούν από το σύστημα πολύτιμα νερά. Η χερσαία περιοχή ταλανίζεται και από το φαινόμενο της υφαλμύρινσης, της διείσδυσης του θαλασσινού νερού υπογείως. Στο παρελθόν έχουν καταγραφεί προβλήματα ανοξίας στο Βαθύ, καθώς αυτό είναι πλέον «κλειστό» και η τροφοδοσία του προβληματική. Εκτιμάται ότι το αυξημένο ρυπαντικό φορτίο που δεχόταν και δέχεται, μαζί με τα προϊόντα της εδαφικής διάβρωσης, επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Η περιοχή περιμετρικά του βιβαριού και γενικά η γύρω περιοχή (Ταράνα, Πετρίτσια, Μαργαρώνα κλπ) έχει αποδοθεί στην οικοδόμηση (Εικ. 14, 15, 16) και μάλιστα χωρίς καμία φροντίδα για την αισθητική και το τοπίο. Παρατηρούνται δραστηριότητες και οικοδομές, που γεννούν ερωτηματικά ως προς τη νομιμότητά τους. Η περιοχή δεν έχει συνδεθεί με το σύστημα βιολογικού καθαρισμού του Δήμου και είναι άγνωστο το κατά πόσον όλες αυτές οι οικίες εφαρμόζουν τη νομοθεσία περί αστικών αποβλήτων, πόσοι είναι οι απορροφητικοί βόθροι που υπάρχουν, αν γίνονται έλεγχοι κλπ. Επιπλέον, όπως φαίνεται και στο χάρτη ο οποίος απεικονίζει τον υδροκρίτη (Σχ. 1), η λεκάνη συγκεντρώνει επιφανειακά και υπόγεια ύδατα και από αστικοποιημένες περιοχές, όπου πρατήρια υγρών καυσίμων, πλυντήρια αυτοκινήτων, συνεργεία (Εικ. 7, 8) βουλκανιζατέρ, βιοτεχνίες, καταστήματα, θερμοκήπια κλπ, βρίσκονται αναμεμιγμένα με κατοικίες. Άραγε ποιες από αυτές τις οικοδομές οφείλουν να έχουν στεγανό βόθρο; Έχουν; Που και με ποιο τρόπο διοχετεύονται τα απόβλητά τους; Τα όμβρια ύδατα από όλους αυτούς τους χώρους, είναι ασφαλή ώστε να καταλήγουν στο βιβάρι;
Έπειτα από την έγκριση δημιουργίας οικισμών ανάντη, το βιβάρι τροφοδοτείται συστηματικά με φερτά υλικά. Το εκχερσωμένο, χωρίς βλάστηση έδαφος αδυνατεί να απορροφήσει τα νερά και έτσι αυτά καταλήγουν άμεσα στη λιμνοθάλασσα μέσω των χαντακιών και τάφρων που έχουν ανοιχτεί (Εικ. 5, 6), συμπαρασύροντας το έδαφος. Τα τελευταία χρόνια, το νερό του βιβαριού έχει συνεχώς καφέ χρώμα για σημαντική περίοδο του έτους.
Στο Βαθύ, το οποίο ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, ασκείται επαγγελματική αλιεία. Έτσι κάθε περιβαλλοντική του υποβάθμιση, δυνητικά μεταφράζεται σε απώλεια εισοδήματος και θέσεων εργασίας των ψαράδων, αλλά και κινδύνους για την τροφική μας αλυσίδα, αφού κάποιοι ρύποι είναι δυνατόν να μεταφερθούν στα αλιεύματα.
Με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/64523/2920 (ΦΕΚ ΑΑΠ 205/2011) εγκρίθηκε η «κήρυξη − οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στον όρμο Βαθύ και στο δυτικό τμήμα της χερσονήσου του Αγ. Θωμά, Δ.Ε. Πρέβεζας, Δ. Πρέβεζας, Π.Ε. Πρέβεζας, για λόγους προστασίας των σημαντικών αρχαιοτήτων που σώζονται στην περιοχή, και συγκεκριμένα του εντοπισμένου αρχαίου πολίσματος στη δυτική παραλία του όρμου, τα κατάλοιπα ρωμαϊκών λουτρών στην περιοχή της Μαργαρώνας, μεγάλου αριθμού θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην περιφέρεια του όρμου Βαθέως έως και τα παράλια του Αμβρακικού κόλπου, καθώς και της θαλάσσιας περιοχής του όρμου». (Σχ. 3). Δυστυχώς στην περιοχή ο συνδυασμός αδιαφορίας και τετελεσμένων, μειώνουν τα περιθώρια ανάδειξης των αρχαιοτήτων και του ευρύτερου χώρου.
Συμπερασματικά, το σύνολο:

Λιμνοθάλασσα & παραδοσιακή αλιεία.
Υγρότοπος & υδρογραφικό δίκτυο.
Χλωρίδα & πανίδα.
Αρχαιολογικοί χώροι.
Τοπίο.

Ορίζει ένα ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ ΥΨΗΛΗΣ ΑΞΙΑΣ και έναν ΦΥΣΙΚΟ, ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ και ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΟΡΟ, που αξίζει την προσοχή και τη φροντίδα αρχών και πολιτών, πράγματα που έως τώρα δυστυχώς δεν είχε.
Ζητάμε να αναβαθμιστεί το καθεστώς προστασίας της λιμνοθάλασσας. Καλούμε το ΥΠΕΚΑ, το Φορέα Αμβρακικού, το Δήμο Πρέβεζας και κάθε εμπλεκόμενη υπηρεσία, για όλες τις δέουσες ενέργειες.
Ζητάμε να απομακρυνθούν τυχόν παράνομες κατασκευές, επιχωματώσεις, μπάζα, σκουπίδια κλπ.
Ζητάμε οποιαδήποτε νέα παρέμβαση στο Βαθύ, να αποβλέπει καταρχήν αποκλειστικά στην αποκατάσταση και διαφύλαξη της ακεραιότητας, της υδρολογικής και οικολογικής λειτουργίας του συστήματος, που είναι και το μείζον αυτή τη στιγμή. Πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση, θα πρέπει να προηγηθεί τουλάχιστον υδρολογική / υδρογεωλογική μελέτη, ολόκληρης αυτής της λεκάνης απορροής.

Προτείνουμε με σαφήνεια και απόλυτη ιεραρχική σειρά:

1.   Την αναβάθμιση του καθεστώτος προστασίας, ταυτόχρονα με την εμπέδωση και αναγνώριση από υπηρεσίες, φορείς και πολίτες της αξίας και της ανάγκης προστασίας.
2.   Την υπαγωγή σε στρατηγική και σχεδιασμό για την προστασία, τον έλεγχο και την αποκατάσταση (σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο).
3.   Την εξέταση προτάσεων, με στόχο η τοπική κοινωνία (και όχι ελάχιστοι «τυχεροί» ή «επιτήδειοι») να γίνει πραγματικός κοινωνός αυτού του ανεκτίμητου θησαυρού.
Προτάσεις από πλευράς Π.Ε.Π. υπάρχουν. Θα διατυπωθούν όταν εξασφαλιστεί η λειτουργία της φύσης και αποκατασταθεί η νομιμότητα στην περιοχή. Τότε και μόνο!

Για την Περιβαλλοντική Εταιρεία Πρέβεζας
Η Διαχειριστική Επιτροπή

Επικοινωνία
Τηλ:6974 338163
Email: info@preveza-info.gr